Câu hỏi mà mình đưa ra quả thật cũng hơi ngớ ngẩn với nhiều blogger có tên tuổi và với chính bản thân tôi. Tuy nhiên, đã có nhiều bạn hỏi mình là những chương trình nào phù hợp nhất với các blog bằng Tiếng Việt trong hàng loạt các chương trình hiện có trên internet.
Thực ra, để trả lời câu hỏi này không khó nhưng cũng không hề dễ chút nào. Không khó là ở chỗ, mọi chương trình kiếm tiền trên mạng dù là ở trong nước hay trên thế giới thì đều có chung một mô hình là chia sẻ lợi nhuận và mọi người đều được khuyến khích tham gia vì lợi ích của cả 3 bên: người quảng cáo, mạng quảng cáo và người chơi. Không hề dễ là do những chương trình này đều có những quy định và chính sách chặt chẽ nhằm đảm bảo tính minh bạch trong cách thức chơi cũng như quyền lợi của các bên liên quan. Hơn thế nữa, vấn đề về ngôn ngữ có thể coi là trở ngại lớn nhất đối với thành viên tham gia mà cụ thể là các blogger Việt Nam.
Không phải ai khi tham gia viết blog kiếm tiền cũng có khả năng Tiếng Anh tốt đủ để hiểu hết các quy định của các chương trình này hoặc đủ để tự giải đáp các khúc mắc khi có vấn đề xảy ra trong thời gian tham gia một chương trình cụ thể nào.
Một điều tối kỵ mà các blogger nên tránh khi tham gia kiếm tiền trên mạng đó là “sự nóng vội”. Tại sao ư? Mọi người tham gia kiếm tiền đều có chung một điểm là muốn kiếm nhanh và dễ dàng bằng mọi thủ đoạn gian lận nhằm qua mặt các chương trình này nhưng không hề biết rằng các chương trình kiếm tiền trên mạng đều có quy định và phương pháp để biết được bạn có gian lận hay không. Vấn đề này thường xảy ra với các blogger mới tham gia thị trường này và cái giá phải trả là không hề nhỏ vì khi đã bị khóa tài khoản thì đồng nghĩa với việc bạn là người đứng ngoài cuộc chơi vĩnh viễn như các bạn đã từng bị khi tham gia Google Adsense. Do đó, “tính kiên nhẫn” là đức tính rất cần thiết mà các blogger Việt Nam nên rèn luyện vì kiếm tiền cũng như các công việc thường ngày thôi, không hề dễ dàng. Những thứ dễ dàng đến rồi cũng dễ dàng ra đi mà thôi!
Cũng xin lưu ý thêm một điểm nữa để các bạn tham khảo đó là những chương trình nào có quy định và chính sách càng chặt chẽ và ngặt nghèo bao nhiêu thì độ tin cậy và uy tín sẽ càng cao bấy nhiêu. Còn các chương trình nào có chính sách lỏng lẻo và mơ hồ hay có giá trị cao và dễ dàng thì độ rủi ro là rất cao.
Với những lý lẽ như thế, VN Tim™ xin mạo muội chia sẻ với các bạn blogger Việt Nam các chương trình phù hợp mà bạn có thể kiếm thêm thu nhập từ chính các blog bằng Tiếng Việt của mình.
Xin phép được phân chia ra thành 2 mảng trong danh sách các chương trình phù hợp nhất đối với blogger Việt Nam như sau:
Các chương trình trong nước:
Liên Kết 247 hay còn gọi là Đấu Giá 247:
Đây có thể coi là chương trình đi tiên phong trong lĩnh vực chia sẻ lợi nhuận tại Việt Nam. Chương trình này ra đời với 2 định dạng quảng cáo là Pay Per Click (PPC) và Cost Per Action (CPA) cùng với chương trình Referral, đã thu hút được khá đông các blogger Việt Nam tham gia.
Người chơi khi đăng ký tham gia chương trình đều phải khai rõ địa chỉ, số điện thoại, tài khoản nhận hoa hồng và các blog/website mà họ muốn đặt các quảng cáo của Liên Kết 247. Chương trình sẽ kiểm tra bằng cách gọi điện thoại xác minh và xem các blog đó có vi phạm chính sách hay không trước khi quyết định chấp nhận hay từ chối các hồ sơ của người tham gia.
Nhiều bạn đã cho rằng, mình có thể khai man về địa chỉ và điện thoại hay blog và nghĩ rằng liên kết 247 sẽ chẳng bao giờ kiểm tra và thế là hồ sơ tham gia của họ không được chấp nhận. Khi không được chấp nhận thì họ quay ra nói Liên Kết 247 là scam. Đừng nên chụp mũ cho bất kỳ ai khi chưa rõ lý do bạn nhé!
Tôi cũng xin lưu ý thêm các bạn là Liên kết 247 đã áp dụng định dạng quảng cáo mới cũng như ra mắt quảng cáo dạng Pay Per Sale. Để biết thêm xin tham khảo bài viết trước của VN Tim™ nói về “Lienket247 Ra Mắt Quảng Cáo Pay Per Sale và Thay Đổi Cách Hiển Thị” nhé.
Về các quy định, chính sách, hình thức thanh toán, thời gian và hạn mức thanh toán khi tham gia Liên Kết 247, bạn có thể tham khảo tạo phần trợ giúp của chương trình này và VN Tim™ xin phép không nêu ra đây.
Đăng ký tham gia Liên Kết 247
Quảng Cáo Ads@CĐT:
Khi mới ra đời, Ads@CĐT thực sự đã tạo ra một cơn sốt trong cộng đồng chia sẻ lợi nhuận tại Việt Nam khi mà các blogger đang tìm kiếm một định dạng quảng cáo mới.
Ads@CĐT ban đầu khi ra đời đều dựa trên mô hình của Chitika quen thuộc mà các blogger Việt nam đã từng biết đến.
Tuy nhiên, Ads@CĐT đã không làm được như Chitika một phần do hạ tầng kỹ thuật chưa đáp ứng được, một phần là do chiến lược của Chợ Điện Tử chưa mang tính “dài hơi” khi mà phương trâm của họ chủ yếu vẫn là phục vụ cho các đối tác có gian hàng trên sàn Chợ Điện Tử là chính. Trong khi các trang nổi tiếng như Chitika, ShoppingAds, WidgetBucks, TTZmedia, DigXa hay ShopZilla thì họ có cả một chiến lược mà tôi cho là rất hợp lý. Hợp lý ở đây là do họ đã biết cách liên kết với các đối tác lớn và tiềm năng tham gia mạng của họ với mục đích vừa làm tăng thêm tính đa dạng của các sản phẩm vừa làm giảm thiểu tối đa gánh nặng về tài nguyên như server, nhân lực…so với việc họ tự phát triển các sản phẩm đó như Ads@CĐT đang làm.
Đó cũng chính là lý do tại sao Ads@CĐT đã một vài lần bị quá tải vì server, không chịu nổi khi có số lượng người tham gia ngày một đông.
Một điều mà VN Tim™ quyết định chưa đặt quảng cáo của Ads@CĐT đó là định dạng quảng cáo của họ chưa thực sự chuẩn hóa theo các khuôn mẫu quốc tế. Đồng thời, các sản phẩm hiển thị không có sức hấp dẫn người mua và không thấy được sự cạnh tranh về giá cả trên các sản phẩm hiển thị. Điều này thật khó thuyết phục người xem mua hàng bởi ai cũng có tâm lý mua các sản phẩm vừa tốt vừa có giá mềm.
Nói đi thì cũng phải nói lại, Ads@CĐT hiện vẫn là chương trình thứ 2 tại Việt Nam tham gia mạng chia sẻ lợi nhuận và là chương trình đầu tiên có hình thức quảng cáo sản phẩm và trả theo click. Tuy nhiên, sự thay đổi thường xuyên trong phương thức tính giá của các click cũng như việc hạn chế các blog tham gia đã gây ra không ít khó khăn cho các blogger Việt Nam.
Xin xem thêm các bài mà VN Tim™ đ
ã viết về Ads@CĐT:
Giải pháp chống click tặc và click nhầm của Chợ Điện Tử liệu có hiệu quả?
Sự khởi đầu cho kiếm tiền trên mạng của Việt Nam đã bắt đầu?
Ads@CĐT Dùng Google Analyics Để Tính Tiền Kể Từ Ngày 1/9
Tôi không hề có ý phê phán hay làm nhụt trí các bạn đâu nhưng để tham gia một chương trình nào đó, bạn nên đọc kỹ các quy định của chương trình và tham khảo các ý kiến từ nhiều chiều để không phải nói câu “Tôi đã nhầm” sau khi tham gia các chương trình kiếm tiền trên mạng nhé! Tuy vậy, Ads@CĐT cũng là một chương trình mà bạn nên tham gia nhưng trước hết hãy SEO cho blog của mình lên thứ hạng alexa dưới 1 triệu và hiểu rõ quy định của họ đã nhé! Nên nhớ là bạn cần cả một điện thoại di động để xác nhận khi tham gia Ads@CĐT đấy.
Đăng ký tham gia Ads@CĐT
Vật Giá – Đặt công cụ tìm kiếm trên blog:
Nói về vật giá thì chúng ta phải nói một câu ngắn gọn là “chưa rõ ràng”. Tại sao ư? Cách đây cũng khá lâu, chúng ta đã từng nghe quảng cáo của họ trên DDTH nói về kiếm tiền khi đặt công cụ tìm kiếm của Vật Giá trên website/blog của mình và cách tính tiền của họ chủ yếu dựa trên công cụ Google Analytics mà Ads@CĐT hiện cũng đang sử dụng. Các bạn có thể xem thêm các bài viết liên quan đến việc Google chuẩn bị cho ra mắt tính năng kiểm tra click và thu nhập của Google Adsense trong Google Analytics:
Hình Ảnh Ban Đầu Về Kiểm Tra Thu Nhập Adsense Bằng Google Analytics
Tính năng kiểm tra click Adsense trong Google Analytics sẽ sớm ra mắt
Nếu so về số lượng người tham gia giữa Liên Kết 247, Ads@CĐT với Vật Giá thì quả là sự so sánh khập khễnh vì Vật Giá vẫn chưa hình thành một chương trình chia sẻ lợi nhuận rõ ràng với các quy định, chính sách..như các chương trình hiện hành.
Các bạn blogger Việt Nam muốn tham gia có thể liên hệ với Vật Giá để biết thêm chi tiết nhé. VN Tim™ cũng không rõ lắm về quy trình và cách thức đăng ký.
Để đăng ký, các bạn có thể xem bài quảng bá của họ tại đây
VietAd – Sự kệt hợp giữa Google Adsense và Kontera?:
Tại sao VN Tim™ lại giới thiệu VietAd cuối cùng trong các trang kiếm tiền tại Việt Nam có áp dụng phương pháp trả theo click? Vì VietAd là trang có thể tạm coi là “người em út” tính về thời gian ra mắt trong 4 mạng mà VN Tim™ vừa giới thiệu nhưng lại tạo được tiếng vang trong cộng đồng blogger vì sự chặt chẽ, uy tín cũng như sự đa dạng trong loại hình quảng cáo.
Định dạng MagicText của VietAd có thể được xem như định dạng text ad unit mà Google Adsense, AdBrite hay Bidvertiser đang áp dụng với khá nhiều kích thước chuẩn để bạn chọn lựa cho các vị trí khác nhau trên blog của mình.
Định dạng MagicWords là một định dạng đặc biệt giúp VietAd không giống các trang ở trên. Đây là sự chuyển hóa thành công mô hình quảng cáo in-line text mà Kontera đã rất thành công trên thế giới. Bạn có thể dễ dàng biết được các nhà quảng cáo mua các từ khóa nào để mình biết nên đặt mã quảng cáo trên khu vực nào có các từ khóa đó và tự đặt giới hạn về số lượng quảng cáo hiển thị qua từ khóa trên mỗi khu vực.
Lợi ích của MagicText thì tôi xin không bàn nữa, nhưng riêng MagicWord thì là một định dạng khá thông minh khi mà không tốn một khoảng trống nào để đặt quảng cáo vì các quảng cáo sẽ hiển thị dưới dạng các link liên kết tại các từ khóa thích hợp mà các nhà quảng cáo đã mua. Bạn có thể xem quảng cáo MagicText và MagicWord trên VN Tim™ thì biết.
Cái hay ở VietAd là bất kỳ ai tham gia cũng được họ liên hệ qua điện thoại hoặc email để xác nhận thông tin trước khi chấp nhận blog của bạn. Chính vì thế mà VietAd trước khi mở cho các blogger tham gia đã có những đối tác uy tín như VietnamNet, TuoiTre, Tienphong….. Nếu bạn là cá nhân thì bạn cũng được tham gia và ký một hợp đồng cho cá nhân rồi gửi qua email cho VietAd.
Đăng ký tham gia VietAd
BeeHost – Chương trình affiliate đầu tiên trong lĩnh vực hosting và domain:
Tại Việt Nam hiện có rất nhiều các công ty và doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực tên miền và dịch vụ lưu trữ website nhưng chưa hề có một công ty nào dám đưa ra sản phẩm giống như BeeHost vừa triển khai.
Mô hình này không mới trên thế giới vì hầu hết các công ty cung cấp hosting và domain lớn và có uy tín đã triển khai từ lâu như GoDaddy, Bluehost, HostMonster, HostGator, Top Hosting Center, HostRocket, Lunarpages hay 1&1 nhưng lại là rất mới tại Việt Nam. Các công ty trong lĩnh vực này đã bỏ lỡ cơ hội để thu hút thêm khách hàng tiềm năng cho mình thông qua mạng lưới các blogger và webmaster hùng hậu. Một phần là do họ quá ấu trĩ và không dám mạo hiểm để triển khai mô hình này, phần khác là do họ nghĩ tác dụng từ mô hình affiliate này chẳng mang lại lợi ích gì cả. Đó là một quan niệm sai lầm bởi nếu không mang lại lợi ích thì các hãng khác triển khai làm gì?
BeeHost là một công ty mới nổi nhưng đã dám triển khai mô hình này chứng tỏ họ đã thức thời và tất nhiên người đi đầu bao giờ cũng “uống nước trong” mà. Hơn thế nữa, để động viên các blogger tham gia giới thiệu khách hàng cho BeeHost, các hội viên sẽ được tặng $10 vào tài khoản ngay khi đăng ký. Số tiền này sẽ được cộng dồn vào hoa hồng mà bạn bán được sản phẩm và sẽ được chi trả khi tổng số tiền trong tài khoản của bạn đạt mức $30.
Xem thêm bài viết giới thiệu chi tiết về chương trình này dưới đây:
BeeHost Khai Trương Dịch Vụ Pay Per Sale và Tặng Hội Viên $10 Khi Đăng Ký
Đăng ký tham gia BeeHost
Các chương trình nước ngoài:
Google Adsense:
Đây là chương trình số 1 không chỉ ở Việt Nam mà trên toàn thế giới. Việc đăng ký Google Adsense trước đây thường gặp vấn đề khó khăn khi mà Tiếng Việt chưa được tích hợp. Tuy nhiên, việc hướng dẫn đăng ký tham gia giờ đây không còn là vấn đề vì mọi thứ đều đã được Việt hóa.
Một điều mà các blogger Việt Nam hay than phiền đó là tại sao khi đăng ký tham gia Adsense bằng blog Tiếng Việt thì chỉ có một định dạng quảng cáo duy nhất trong tài khoản đó là Công Cụ Tìm Kiếm. Bạn cũng băn khoăn tại sao các trang blog Tiếng Việt khác lại được đặt quảng cáo content (nội dung) và RSS mà mình thì không? Xin chia sẻ với các bạn là nếu các bạn đăng ký bằng blog Tiếng Việt thì bạn chỉ được đặt quảng cáo Tìm kiếm mà thôi vì Google Adsense chưa cho phép đặt các định dạng quảng cáo khác trên blog/website có nội dung thuần Việt.
Để giải quyết được vấn đề này và
biết lý do tại sao các blogger khác đặt được các định dạng khác thì bạn nên viết một blog bằng thứ tiếng mà Google Adsense hỗ trợ. Khi đã được chấp nhận rồi thì việc đặt các quảng cáo khác là điều tất nhiên thôi. Tuy vậy, cũng hết sức cẩn thận khi đặt quảng cáo nội dụng của Adsense trên blog thuần Việt vì rất dễ bị khóa tài khoản vì vi phạm chính sách của Google. Nếu blog của bạn có thứ hạng Pagerank cao và alexa khoảng 100k thì có lẽ Google sẽ nể mặt
Một vài blogger khác thì dùng chiêu thức đăng xen kẽ các bài viết Tiếng Anh với tiếng Việt hay nội dung là Tiếng Việt mà tiêu đề là Tiếng Anh nhằm lách luật và qua mặt Google. Tuy nhiên, nhiều người trong số họ đã phải trả giá đắt.
Lời khuyên mà VN Tim™ đưa ra là các bạn nên đầu tư một blog bằng Tiếng Anh hay bất kỳ một ngôn ngữ nào mà Google hỗ trợ, sau đó đăng bài thường xuyên trong khoảng 3 tháng cho một chủ đề nhất định. Bạn có thể copy và paste từ các nguồn khác nhau. Tuy nhiên, copy và paste cũng phải biết cách giống như Phamen đã từng viết trong bài “Copy và paste – cách để thành công”. Xin phép không nêu lại ở đây. Nhưng cũng xin nhắc nhở các bạn một điều là vấn đề bản quyền (copyright) luôn được Google đề cao. Do đó, khi bạn quyết định đăng lại bài nào đó thì nên ghi rõ nguồn gốc để tôn trọng người viết và đặt linkback hay trackbacks tới bài mà bạn đã vì tác giả của bài viết đó đã bỏ công sức và thời gian cho bài viết này. Bạn cũng có thể hiểu rõ hơn về linkback và trackback là gì như trong bài mà Phamen đã đề cập.
Đăng ký Google Adsense
Chitika eMiniMalls:
Chitika là chương trình bán hàng trả theo click giống như Ads@CĐT mà tôi đã giới thiệu ở trên. Tuy không còn hỗ trợ tất cả các quốc gia tham gia định dạng PPC nhưng Chitika lại cho phép các blogger ở những quốc gia không được hỗ trợ tham gia định dạng CPM.
Các bạn có thể xem thêm các bài liên quan đến Chitika ở dưới để biết rõ hơn về chương trình này:
Chitika hạn chế các nước tham gia nhưng lại mở cho họ một cửa khác – CPM
Chitika thử nghiệm định dạng quảng cáo mới – Chitika Search Unit
Làm Sao Để Sử Dụng Chitika Premium trong Google Ad Manager?
Thế blogger Việt Nam có được tham gia hay không? Xin trả lời là có! Bạn có thể tham gia định dạng CPM để kiếm thêm thu nhập từ định dạng quảng cáo Graphics Ads theo cách tính $1/1000 pageviews.
Nếu bạn có blog Tiếng Anh và traffic đến từ Mỹ và Canada thì bạn sẽ kiếm được khá nhiều từ Chitika Premium đấy.
Đăng ký tham gia Chitika
AdBrite – mạng quảng cáo số 2 thế giới:
AdBrite hiện đang được coi là đối thủ đáng gờm của Google Adsense vì có số lượng người tham gia cũng như lượng quảng cáo dồi dào. Tuy vậy, các blogger Việt Nam khi đăng ký tham gia và đặt quảng cáo thì không thấy hiện mà chỉ có chữ “Your Ads Here”. Đó là do không có nhà quảng cáo nào mua quảng cáo trên blog của bạn hay các quảng cáo nội mạng không chấp nhận IP đến từ Việt Nam.
Nếu như các bạn để ý thì quảng cáo của AdBrite vẫn hiển thị trên nhiều trang có thứ hạng cao mà hoàn toàn thuần Việt hoặc khi các bạn fake IP thì quảng cáo của AdBrite tràn ngập trên blog của bạn ngay.
Một cái hay của AdBrite đó là hỗ trợ cả các trang web dành cho người lớn thông qua mạng BlackLabelAds. Nếu các bạn đang làm các trang website dạng này thì có thể dùng AdBrite.
Đăng ký AdBrite
Bidvertiser – Mạng quảng cáo đã chấp nhận tiếng Việt:
Chương trình Bidvertiser có sự tiên phong hơn AdBrite khi mà họ đã chính thức hỗ trợ các blog bằng Tiếng Việt.
Khi bạn đăng ký tham gia, bạn có thể dễ dàng thấy Tiếng Việt trong phần đăng ký và bạn thoải mái đặt quảng cáo của Bidvertiser trên blog tiếng Việt của mình.
Gần đây, Bidvertiser đã cho phép chèn quảng cáo của họ vào bản tin Feed RSS giống như Google Adsense và nếu bạn có nhiều người đăng ký xem tin Feed RSS thì khả năng có nhiều click là khá cao.
Tỷ lệ click (CTR) trên Bidvertiser theo VN Tim™ là cao hơn AdBrite đôi khi cao hơn cả Adsense và hình thức thanh toán cũng khá linh hoạt khi mà bạn có thể nhận tiền qua tài khoản PayPal khi tài khoản của bạn đủ $10.
Đăng ký tham gia Bidvertiser
ShoppingAds – chương trình trả tiền theo doanh số bán hang:
Tất cả các sản phẩm hiển thị trên ShoppingAds đều xuất phát từ mạng eBay. Trước đây, ShoppingAds hợp tác với nhiều đối tác khác nhau giống như ShopZilla và Chitika nhưng từ khi eBay cho ra mắt mạng eBay Partner Network với phương thức tính theo click thì ShoppingAds đã chuyển hẳn sang cung cấp các sản phẩm của eBay mà thôi.
Định dạng của ShoppingAds trông rất bắt mắt và khác với các mạng cùng loại nên cũng đã tạo được sự khác biệt. Hơn thế nữa, các quảng cáo hiển thị trên ShoppingAds đều có giá bằng VND khi hiển thị trên các IP đến từ Việt Nam. Đây là một điểm khác biệt của ShoppingAds với các mạng khác. Hy vọng Ads@CĐT cũng sẽ sớm cho hiển thị các quảng cáo của eBay trong mạng của mình
Tuy nhiên, Việt Nam chưa phải là quốc gia được eBay hỗ trợ phương thức Pay Per Click nên cho dù quảng cáo vẫn hiện nhưng bạn chỉ được nhận tiền theo click khi click đó đến từ các nước mà eBay hỗ trợ. Việt Nam chỉ được trả hoa hồng khi bán được sản phẩm và giới thiệu người chơi.
Đăng ký tham gia ShoppingAds
Trên đây là tổng hợp các chương trình mà VN Tim™ đã và đang tham gia và nhận thấy các blogger khác cũng có thể tham gia theo khả năng của từng người. Hơn nữa, bạn không cần phải có blog Tiếng Anh vẫn có thể kiếm tiền được.
Như các bạn đã biết, trào lưu viết blog ở Việt Nam đang phát triển khá nhanh khi hang loạt các dịch vụ blog miễn phí cho các blogger Việt tham gia. Tuy vậy, viết blog kiếm tiền thì không phải ai cũng làm được. Hơn thế nữa, việc viết về một vấn đề mang tính xã hội nhằm thu hút người xem như Tuổi Trẻ đã đề cập thì dễ nhưng để duy trì nó mới là điều khó!
AdToll – Chính thức hỗ trợ các blog Tiếng Việt:
Các bạn chắc đã nghe về nó. Mình đã viết một bài review chi tiết về AdToll và thủ thuật kiếm tiền với nó tại đây. Bài này sẽ đăng trong 1 ngáy tới vì mình đang đi công tác nên đặt chế độ scheduled. Các bạn thông cảm nhé.
Các bạn có thể dễ dàng thấy hình ảnh quảng cáo của AdToll mà VN Tim™ đang đặt ngay trong lòng các bài viết bằng plugin SmartAds. Nếu các bạn thấy thích và không biết làm thì có thể hỏi tôi nhé. Rất sẵn lòng giúp đỡ khi các bạn cần.
>Đăng ký AdToll ngay
Lưu ý: Các chương trình sau khi test thử sẽ cập nhật cho các bạn
Các chương trình hiện chưa hỗ trợ các blog Tiếng Việt để các bạn tham khảo:
Nếu như bạn cảm thấy tự tin về khả năng ngoại ngữ của mình thì bạn có thể tham gia các chương trình khác như ShopZilla, WidgetBucks, Digxa, PepperJam Network, Text Link Ads, ReviewMe hay tham gia nhận tiền khi viết bài theo yêu cầu (Paid Blogging). Tuy nhiên, nên hết sức cẩn thận vì Paid Blogging là “địa ngục” chôn vùi Pagerank của bạn! Xem thêm bài viết về “Các chương trình trả tiền theo bài viết mà tôi yêu thích” để biết rõ thêm về các chương trình này nhé.
Hocvietblog™ {^_^} Tổng hợp
0 nhận xét:
Đăng nhận xét